BİZANS TARİH ATLASI - JOHN HALDON BİRİNCİ BASIM

Bizans Tarih Atlası, Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğunun tarih ve evrimindeki bazı önemli gelişmeleri açık ve canlı bir biçimde göstermeyi amaçlayan bir girişimdir. Atlas, hem Bizans İmparatorluğunun tarihine başlı başına bir giriş hem imparatorluk hakkmdaki genel tarihlere eşlik eden bir metin olarak görülebilir. Kuşkusuz ki bu Atlas imparatorluğun gelişiminin tüm veçhelerini sergileyemez, özellikle de toptan bir aşırı basitleştirmeye gitmeden imparatorluğun kültürü, inançları, sosyal ya da ekonomik ilişkileri ile yapısına dair pek az şey söyleyebilir. Yine de tarih kitaplarında vararlı ve ayrıntılı haritalar pek nadiren vardır. Bu küçük atlasın açıklayıcı metinlere paralel olarak Bizans'ı kendi jeopolitik bağlamına en azından daha belirgin olarak oturtacağını ve Bizans tarihinin, çevresini kuşatan insanlar ve politik oluşumlar arasındaki gelişmelere nasıl bağlı olduğunu ve bunlardan nasıl etkilendiğini göstereceğini umut ediyorum.
Bununla birlikte, yeri gelmişken bir uyarıda bulunmak istiyorum. Atlas' m kapsadığı alanın genişliği, haritaların kaçınılmaz şekilde nispeten küçük ölçekli çizildikleri anlamına geliyor. Dolayısıyla fiziki özelliklerle, örneğin sınırlar gibi tarihi ve kültürel özellikler arasındaki ilişki bakımından mutlak bir doğruluğa ulaşılamaz. Böyle birçok özellik hakkmdaki kesin bilgilerin eksikliği veya belirsizliği göz önüne alındığında bu yargı daha da geçerlidir. Örneğin belli bir antlaşmaya dayanan bir sınır hattını ya da vilayet ve devlet sınırlarını genellikle çok genel bilgilerden çıkarmak gerekirken, tarihçilerin kendi aralarında böyle özellikler konusunda anlaşamadıkları da bir gerçektir. Atlas'ı kullananlar daha baştan bu kısıtlamaların farkında olmalıdır, bütün haritalarda en son araştırma sonuçlarını temel almaya çalıştığım halde, birçok belirgin öğenin yerlerinin doğru belirlenmesinde kaçınılmaz olarak anlaşmazlık çıkacaktır.
Atlas'ın sonuna kısa bir kronoloji, bir Bizans teknik terimler sözlüğü ve kısa bir kaynakça ekledim; bu sonuncusu, değişik haritalarda yer alan bilgilerin devşirildiği eserleri içeriyor ve böylece daha fazla bilgi edinmek isteyenlere gerekecek okuma malzemesini gösteriyor...